Firmalar için büyük önem taşıyan iş zekası uygulamaları nelerdir, neden önemlidir, iş zekası projeleri gerçekleştirilirken nelere dikkat edilmelidir… Konu ile ilgili akıllara takılan soruların cevaplarını özetledik.
İş zekası, en kısa özeti ile ham verinin işlenerek anlamlı hale getirilmesini sağlayan araç ya da yöntemdir. Verinin bilgiye, bilginin aksiyona dönüştüğü sürecin altyapısını oluşturur.
Karar destek mekanizması, düzensiz veriden amaç doğrultusunda faydalı bilgi oluşturarak, özellikle stratejik karar alma noktasında kullanıcıların işini kolaylaştıran sistemlere denir. Bu sistemler genellikle, orta ve üst düzey yöneticilerin karar verme aşamasında saf veriyi işleyerek verilecek karara destek olmayı amaçlar ve bunun için birçok araç kullanılabilir. iş zekası araçları ise günümüzde en çok kullanılan ve en etkin karar destek mekanizmalarından biri olarak kabul edilir. Özetle, karar destek mekanizmaları iş zekası başta olmak üzere birçok aracı metot olarak içerisinde barındırır.
İş zekası araçlarının işletmelere entegrasyonu da tıpkı kurumsal yazılım implementasyonu titizliği ile yapılmalıdır. Farklı veri kaynaklarından beslenebilecek araçların, amaca yönelik olarak en baştan projelendirilmesi ve işletmeye kazandırılması gerekir. Sağlıklı kullanımın sürekliliği için ise düzenli olarak bakım yapılmalı, alınan verilerin güncelliği korunmalıdır.
Her projede olduğu gibi iş zekası projelerinde de mutlaka işin sorumluluğunu üstlenen bir yöneticisi olmalı. Fakat bu diğer çalışanların konuyu sahiplenmeyeceği anlamına gelmez. En üst düzeyden başlayarak her çalışan, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli, projenin başarısı için çalışmalıdır. Bir IT yöneticisi ya da orta/üst düzey yöneticinin liderliğini yapabileceği iş zekası projelerinde, doğru kişiyi belirlemek için en önemli etken projenin gerçek amacı, ulaşılmaya çalışılan sonuç ve yetkinliklerdir.
Değişim, gelişim tüm alanlarda olduğu gibi, hatta belki de çok ve en hızlı şekilde, bilgi teknolojileri alanında gerçekleşiyor. Tüm IT bileşenleri yazılımsal ya da donanımsal olarak her gün değişim gösteriyor. Bu değişimi, iş zekası araçlarında da görmek mümkün. Büyük verinin önemi ve yakın gelecekte şimdiye kadar var olan veriden çok daha fazlasının olacağı gerçeği düşünüldüğünde bu devasa yığının anlamlandırılmasında en önemli araç iş zekası olacak. Bu doğrultuda, performans gelişimleri kaçınılmaz olarak devam edecek. Ayrıca artık yalnızca geçmiş verilerden gelen tecrübeye dayalı analizler değil, tahmini, sezgisel analizlerde de iş zekası araçlarının önemli katkıları olacak.
İş zekası uzmanı, işletmenin hedefleri ve amaçları doğrultusunda yığın verinin incelenmesi, yorumlanması süreçlerini yönetir. Karar vericilerin amaçlar doğrultusunda (satış arttırma, maliyet düşürme, personel performansı vb.) gerekli verileri anlamlandırabileceği hale getirmek de iş zekası uzmanlarının temel görevleri arasında yer alır.
İş zekası çözümleri verilerin işlenerek anlamlı hale getirilmesine yarayan araçlar veya yöntemlere denir. Verilerin bilgiye, bilginin ise aksiyona dönüştürülmesi sürecini kapsayan iş zekası çözümleri karar vericilerin amaçları doğrultusunda eldeki verilerin anlamlandırılmasına yarar. Böylece firma satış arttırma, maliyet düşürme, performans yükseltme gibi hedeflerini çok daha kolay şekilde gerçekleştirebilir.
İş zekası araçlarının doğru kullanılması, verilerin doğru şekillendirilmesi için gerekli bilgilerin verildiği eğitimlerdir. Kişilerin her alanda olduğu gibi iş zekası konusunda da uzmanlar tarafından verilen eğitimlere katılmaları gerekir. Bu eğitimler veri yönetimi, veri kalitesi, veri ambarı, süreç yönetimi gibi konuları odağına alır.
İşletmelerin birincil amacı kar etmek ve sürdürülebilir olmaktır. Bu amaçla yapılacak çok fazla çalışma, iyileştirme ve alınacak çok fazla karar vardır. Mevcut durumun en gerçek haliyle görülebilmesi ve stratejik kararların alınması noktasında en büyük destekçi de iş zekası araçlarıdır. Günümüzdeki rekabet ortamı düşünüldüğünde en değerli unsurlardan biri ise zamandır. Zamanın en verimli şekilde kullanılması, aksiyonların doğru zamanda alınması için ham verinin en kısa zamanda, hatta anlık olarak, anlamlı hale getirilmesinde gerekir. Bu anlamda en önemli rolü iş zekası araçları üstlenir.
Tüm IT projelerinde olduğu gibi işin sahiplenilmemesi, yetersiz analizler, yanlış bilgi ve yönlendirmeler, yetkinlik eksikliği, kullanıcı direncinin kırılamaması ve benzeri nedenler iş zekası projelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasına sebep olur.
İş zekası stratejileri geliştirilirken işletmenin hedefleri ve öncelikleri çok iyi belirlenmelidir. İşletme için hayati öneme sahip olan noktalar ve gelecek hedefleri için önem taşıyan unsurlar titizlikle tanımlanmalıdır. Alınacak kararların nitelik ve niceliğine göre gerekli olabilecek tüm teknik ve süreç analizleri sağlıklı bir şekilde yapılmalıdır. Bu işlemler esnasında katılımcı bir ekiple çalışmak çok önemlidir. Üst yönetimin belirlediği hedef ve öncelikler doğrultusunda, tüm çalışanlar üzerlerine düşen görevleri yerine getirmeli; kendi süreçleri ile ilgili girdi ve olası çıktıları doğru bir şekilde belirlemelidir. Tüm bunların yanı sıra veri ile beslenen bu araçların kullanacağı veri araçlarının da sağlıklı şekilde işler durumda olması gerekir. İşlenerek üzerlerinden anlamlı bilgiler üretilecek olan bu dataların sağlıklı ve zamanında oluşturulmuş olması projenin başarısı açısından hayati önem taşır.