İş Zekası Uygulamaları  Günlük Hayatın Bir Parçası Olacak

IAS Yazılım Yönetimsel Uygulamalar Birim Yöneticisi Hakan Çelebi, son dönemin en önemli gündem maddelerinden biri olan iş zekası konusunda akıllara takılan soruları yanıtladı. “İş zekası uygulamaları günlük hayatın bir parçası olacak” diyen Çelebi, caniasERP içerisinde sunulan iş zekası uygulaması canias IQ’nun firmalara kazandırdığı avantajları da anlattı. 

İş zekası nedir? İş analitiği nedir? 
En kısa özeti ile iş zekası (BI), işletmelerin kullanmakta olduğu dahili ve harici kaynaklara ait ham verileri analiz etme ve karar destek amacıyla bir araya getirerek, gösterge tabloları ve veri görselleştirmeleri oluşturmasına olanak tanıyan, veriyi bilgiye dönüştüren, işletmelerin doğru zamanda doğru adımlar atmalarını, stratejik ve taktiksel kararları doğru verebilmelerini hedefleyen araçlar, uygulamalar ve metodolojiler bütünüdür. İş analitiği ise işletmelerin verilere erişimini artırarak iş süreçlerinde iyileştirme sağlamayı ve karlılığını artırmayı hedefleyen bir iş planlamasıdır. İş analitiği, iş zekası araçlarının yanı sıra her türlü yapısal olmayan veri kaynaklarını, tahminsel modelleme, optimizasyon, simülasyon ve otomatik karar sistemleri gibi mühendislik çözümlerini de çalışmaya dahil ederek çalışır. 

İş zekası ve iş analitiğinin temel amacı, İş zekasının bileşenleri nelerdir? 
İş zekası uygulamaları, veri kaynağı (veri ambarı), ETL, analitik veri modeli (OLAP), raporlama arayüzü (Dashboard ve gerekli yönetimsel arayüzler ) gibi temel iş zekası bileşenlerini barındırırlar. İş zekası bileşenlerinden birincisi veri ambarlarıdır. Veri tabanlarını yormamak için oluşturulmuş, daha hızlı çalışan ve daha az veri saklayan yapılardır. Diğer önemli bileşen ETL (Extract-Transform-Load & Çıkart-Dönüştür-Yükle) kavramıdır. Farklı veri kaynaklarından alınan verilerin doğruluğunun korunması, veriler içerisinde bulunan fazlalıkların temizlenmesi, eksikliklerin giderilmesi, her verinin sorgulamalarda kullanılabilecek uygun veri türüne dönüştürülmesi ve veri ambarına aktarımın sağlandığı işlemlerdir. Bir diğer kavramımız olan OLAP, işletmelere ellerindeki verileri çok boyutlu, daha hızlı ve etkileşimli biçimde analizine izin veren yapılardır. Son bileşenimiz ise, iş zekası sürecinin sonuçlarını görmeye başladığımız, raporların çıktı olarak son kullanıcılarla buluştuğu adım ise raporlama arayüzleridir.

canias IQ İle Firmaların İhtiyaçlarına Yanıt Veriyoruz

İş zekası çözümleri ve uygulamaları hangi özelliklere sahip olmalıdır? Siz caniasERP ile ne gibi çözümler sunuyorsunuz? 
caniasERP’nin içerisinde, ham verileri işleyerek bilgiye dönüştüren, bu bilgiler ışığında aksiyon alınmasını sağlayan raporlar ve görsel analizler sunuyoruz. Tüm bu ERP çözümlerinin dışında; verinin hacim ve kompleksitesinin arttığı durumlarda daha iyi performanslı ve analitik sonuçlar sunabilmek için müşterilerimize sistem içerisinde çalışabilen bir iş zekası aracı olan canias IQ uygulamasını sunuyoruz. Dünyanın önde gelen iş zekası üreticilerinden olan Qlik firmasının Qlik Sense ürünü ile yaptığımız iş ortaklığı sonucunda caniasERP içerisinde çalışan, caniasERP ve Qlik Sense ürünlerinin tüm avantajlarını içerisinde barındıran canias IQ'yu geliştirdik. İş zekası çözümleri ve uygulamalarının sahip olası gereken başlıca özellikleri veri kaynaklarının kullanımı, bellek içi analiz, verilere çok boyutlu bakabilme, entegrasyon, kolay raporlama ve mobil erişim olarak sıralayabiliriz. Bunları da kısaca anlatacak olursak: 
Veri Kaynaklarının Kullanımı
Verileri görselleştirme, bilgiye dönüştürme yolundaki ilk adım, aslında kullanılacak işletme verilerinin dış kaynaklardan çıkarılması, verinin iş süreçlerine göre temizlenmesi, birleştirilmesi, dönüştürülmesi ve yüklenmesi sürecidir. caniasERP içerisinde bulunan uygulamalar ile üçüncü parti bir ETL (Extract-Transform-Load) aracına ihtiyaç duyulmadan, ERP verileri ETL işlemlerinden geçirilerek veri ambarına rahatlıkla aktarılabilir.
Bellek içi (in memory) analiz
İş Zekası uygulaması Qlik Sense’in bellek içi çalışma teknolojisi, analize konu olan tüm veri kümesini hafızada tutarak son kullanıcıların analiz yapmasını saniyeler mertebesine indirger ve hız kazanılmasını sağlar. Başka bir deyişle kullanıcının sadece tıklayarak yaptığı sorgulama sonucunu, o verinin kaynağına gitmeden daha önceden hafızaya yüklenen veri kümesi üzerinden döndürür. Veri kaynaklarından elde edilen, milyonlar seviyesinde satırların yer aldığı büyük veri kümeleri düşünüldüğünde; böyle bir teknoloji hız açısından kullanıcının ihtiyacı olan anlık hesaplamalar için büyük fark yaratır.
Verilere çok Boyutlu Bakabilme
canias IQ uygulamaları, işletmelere ait kritik önemdeki verileri standart ve yapılandırılmış şekilde formatlandırır ve verimli bir analitik sorgulama için çok boyutlu olarak kullanıcılara sunar. Verilere çok boyutlu bakabilme imkanı, hazırlanan raporlara esneklik kazandırır, sınırsız şekilde çapraz raporlama olanağı sağlar.
Entegrasyon
İş Zekası uygulamasının, ERP sistemleri ile tam entegrasyonu oldukça önemlidir. CaniasERP sisteminden, Qlik Sense ile hazırlanmış dashboard ve diğer raporlara üçüncü parti uygulamalara gerek duyulmadan direkt ulaşılabilir. Geliştirilen çift yönlü entegrasyon sayesinde caniasERP modülleri üzerinden iş zekası raporlarına ulaşılabildiği gibi iş zekası dashboardları üzerinde tanımlanan bağlantılar kullanılarak, dikkat çeken bir durumun ya da kaydın detayına da yine caniasERP modülleri üzerinden tek tıkla erişilebilir.
Kolay Raporlama (Sürükle ve bırak ile kolay görselleştirme)
İhtiyaçlar doğrultusunda eksiksiz tasarlanmış OLAP tabloları sayesinde, OLAP küplerinin tasarlanmasına gerek duyulmadan tablolar arası ilişkiler otomatik olarak kurulur. İş zekası uygulaması Qlik Sense’in içerisinde bulunan ilişkisellik (Association) teknolojisi, insan beyninin düşündüğü biçimde analize imkan tanır ve kullanıcıya son derece esnek bir sorgulama imkanı sunar. Eldeki verilerin ilişkisel olarak tutulması sayesinde, sorulan soruların haricinde, aynı anda ilişkili olabilecek diğer analizlerin sonuçları da ekranlarda yansıtılabilir. Self-service özelliği ile kullanıcılar mevcut dashboard ekranları, analizler üzerinde değişiklik yapabilir veya sıfırdan sürükle ve bırak ile kolayca yeni ekranlar oluşturabilir.
Mobil Erişim
Her zaman hareket halindeki meşgul yöneticiler, akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve tablet gibi mobil cihazlarından yönetim bilgilerine kolayca erişebilmek isterler. Bu yüzden iş zekası çözümlerine mobil cihazlardan da ulaşılabilmesi oldukça önemlidir. Webclient uygulaması aracılığıyla caniasERP’ye mobil cihazlardan kolayca ulaşılabilir ve canias IQ kullanılarak iş zekası raporları görüntülenebilir.
Hazır Raporlar
canias IQ kurulduğu anda kullanıma hazır şablon raporların işletmelerin kullanımına sunuluyor olması büyük avantaj sağlar.

İş Zekası Uygulamaları Firmalara Avantaj Kazandırır

İşletmeler iş zekasına neden ihtiyaç duyar?
İşletmeler, değişen ortamlara, pazar koşullarına hızla uyum sağlamak için önemli olayları tespit etmek ve iş eğilimlerini belirlemek/izlemek ve bu değişimler karşısında karar mekanizmalarını hatasız çalıştırmak zorundadırlar. İş zekası uygulamaları, veri kaynaklarından doğru raporlar oluşturulmasına, işletmelerin gerçek zamanlı olarak izlenmelerine olanak tanır. Bu bağlamda iş zekası, yöneticilere geçmişten bu güne neler olduğu hakkında bilgi verir ve geleceği tahmin etmeleri için doğru veriler sağlayarak stratejik ve taktiksel kararları doğru ve hızlı şekilde verebilmeleri için yardımcı olur. Büyük veriler (Big Data) üzerinde geçmiş dönemlere ait yapısal - yapısal olmayan verilerin tümüne operasyonel veya karar destek sistemi amacıyla erişmek mümkün değildir. Daha etkin ve verimli strateji belirlemek amacıyla, bahsedilen tüm verilere erişebilmek için iş zekâsına ihtiyaç duyulur. 

İş zekasının işletmelere faydaları nelerdir? 
İş zekası araçları, işetmelerin rekabet edebilmeleri, gelir akışlarını en üst düzeye çıkarmaları ve sürdürülebilir olmaları için şarttır. İş zekası yazılımının herhangi bir işletmeye sağlayabileceği faydalardan bazılarını; verileri eyleme geçirilebilir bilgiye dönüştürmesi, veri kalitesini arttırması, daha hızlı ve doğru raporlama, analiz ve planlama sağlaması, çok boyutlu raporlamalar sunması, daha doğru kararlar alınmasına destek olması, karar verme hızını artırması, riskleri erkenden fark edilebilmesini sağlaması, kullanıcı memnuniyetinin arttırması, satış ve pazar istihbaratı kazandırması, pazar eğilimlerinin belirlenebilmesine yardımcı olması ve iş süreçlerinin optimize edilmesine olanak sunması olarak sıralayabiliriz.

İş zekası uygulamalarında gelecek vizyonu ne olacaktır? 
Yaşamın her alanında dijitalleşmeye gidiliyor, bu konunun önemi her geçen gün artıyor. Veri kümeleri de daha önce görülmemiş bir oranda genişlemeye devam ediyor. Bu genişleme çok büyük hacimde veriler üretiyor. Günümüzde büyük verileri yorumlayıp çeşitli çıkarımlar yapabilmek adına yapay zeka sistemleri kullanılmaktadır. Yapay zeka sistemleri, daha akıllı hale geldikçe ve kendi kendilerine öğrenebilme kabiliyeti kazandıkça, bu sistemler tarafından oluşturulan bankacılık, finansal hizmetler, sigorta, perakende, misafirperverlik, mühendislik, üretim ve benzeri uygulama piyasaya sürülmektedir. Derin öğrenme, nöral ağlar ve nesnelerin interneti kavramları gelecekte iş zekası sistemlerinde çok sık karşılaşacağımız diğer kavramlar arasında sayılabilir.