ERP Sistemlerinde Esneklik

Özellikle 90'ların ikinci yarısında yaygınlaşan ERP kurulumlarından çıkartılan derslerin en önemlisi esnekliğin ERP için ne kadar önemli olduğudur. Yaklaşık 15 yıldır, ERP projelerinde başarısızlık yüzdesinin çok yüksek olmasından ve boşa giden milyarlarca dolardan çıkartılan bu sonucun en önemli sebebi, işletmelerin süreçlerinin katı ERP sistemlerine uydurulmaya çalışılmasıdır.

ERP sistemlerinde esneklik konusunu ele almadan önce, bu sistemlerin nasıl geliştirildiğinden biraz bahsedelim. Yazılım geliştirme, temel olarak bir "iş etki alanı"nın (business domain) bilgisayar(lar)ın anladığı "yazılım etki alanı"na (software domain) dönüştürülmesi işidir (Şekil 1). Modelleme esasına dayanan bu dönüştürme işlemindeki ana kavram "soyutlama" dır. Soyutlama, iş etki alanındaki varlık ve kavramların yazılımla ifade edilebilir hale dönüştürülmesi ve ardından bu bilgiyle bir modelin oluşturulmasıdır. İşte ERP sistemlerinde yaşanan başarısızlığın kilit noktası oluşturulan iş modelindeki hatalardır.

Şekil 1 - Yazılım Geliştirme Süreci ve Dönüşüm İşlemi.

Bir işletmenin tüm süreçlerinin bir bilgisayar sistemi üzerine taşınması gibi kritik bir çalışmada, modellemede yapılan hatalar, süreçlerin hatalı işlemesine, doğru bilginin oluşmamasına ve neticesinde kurumun süreçlere ve işletilmesine dair hafızasının oluşmamasına neden olmaktadır. Kurumsal hafıza'nın oluşmaması, işletmenin karşılaştığı her problemi, sanki yeni bir problem çeşidiymiş gibi ele almasına yol açmaktadır. Bunun açıkça karşılığı, zaman kaybı ve maliyettir.

Modellemede yapılan temel hata, her işletme sürecinin birbirinden farklı yapıda olmasının göz ardı edilmesidir. Dahası, aynı süreç farklı uygulama kapsamlarında analiz edilmemektedir. ERP platformları bu nedenle süreçlerin farklılaşmasına ve özelleşmesine izin verecek mimaride olmalıdır.

Esnekliğin bir boyutu olan özelleştirilebilirlik, ancak iş etki alanını ifade edebilecek güçte bir platform ile mümkündür. Özelleştirme, işletmenin halihazırda yürüttüğü süreçlerin görsel ve iş akışı olarak aynen sürdürülmesini sağlamaktır.

Bu noktada devreye ERP sisteminin temel platformu girmektedir. ERP platformu, özelleştirilebilir, ölçeklenebilir, bütünleştirilebilir ve kararlı bir mimari yapıya sahip olmalıdır. Ne yazık ki, günümüzdeki ERP sistemlerinin birçoğu böyle bir platforma sahip bile değiller.

Durağan yapıdaki bir ERP platformu ile işletmenizin süreçlerini modellemeye çalışmak genellikle zaman ve para kaybıyla sonuçlanmaktadır. Gartner, IDC gibi araştırma şirketlerinin sürekli olarak yayınladıkları kurumsal BT projeleri başarım oranlarındaki büyük yüzdeli başarısızlığın kaynağında, yukarıda da bahsettiğimiz işletme süreçlerinin ERP sistemine göre uyarlanmaya çalışılması yatmaktadır.

ERP seçiminizi yaparken işletmenizin süreçlerini sorunsuz şekilde ifade edebileceğiniz, kullanıcı etkileşiminde sizin kullandığınız jargonu kullanabilecek ve istediğinizde özgürce özelleştirip, geliştirebileceğiniz bir platformu tercih etmeniz, ERP projenizi başarıya götüren en önemli adım olacaktır.

Bir başka makalede buluşmak üzere, sağlıcakla kalın.

Ekrem Aksoy
Yazılım Mühendisi - IAS Türkiye

Yazar Hakkında:
Ekrem Aksoy, IAS Yazılım Araştırma Geliştirme Departmanında Yazılım Mühendisi olarak çalışmakta ve Öğretim Görevlisi olarak Yazılım Mühendisliği, Nesne-yönelimli Programlama derslerini yürütmektedir. Doktora Tez aşamasında eğitimini sürdürmektedir.