İmalat işletmelerinin en gözde süreci kuşkusuz imalat ve bu sürecin çıktısı ürünlerimiz ile kazanç elde ediyoruz. Her gün büyüyen, küreselleşen bir pazarda artık hataya yer yok. Hayatta kalabilmek için her gün bir öncekine göre daha verimli ve daha hızlı çalışmak zorundayız. Üretim sürecimizi doğru planlamak, yanlış yapmamak için ürünümüzün ve imalatımızın doğru tasarlanması gereklidir. Eğer tasarım esnasında imalat sürecini ne kadar hesaba katabilirsek, olası problemleri imalat esnasında karşımıza çıkmadan çözebilirsek artık o kadar verimli ve başarılı bir işletmeyiz. Bu sayede her geçen gün yükselen PLM (ürün yaşam çevrimi yönetimi) felsefesi ve bunun önemi ortaya çıkmış oluyor.
İlk kez 1950'lerin ortalarından Amerikan hava kuvvetleri için MIT'nin geliştirdiği CAD sistemi "SAGE" den (Semi Automatic Ground Environment) günümüze kadar birçok CAD/CAM sistemi geliştirildi. Yaklaşık 25 yıldır ticari hayatımızda yer alan CAD/CAM yazılımları artık hayatımızın olmazsa olmazı haline geldi. CAD/CAM endüstrisinin bu hızlı gelişimi ile geçmişte kullandığımız 2 boyutlu teknik resimlerin yerini 3 boyutlu modeller alıyor. Başta havacılık endüstrisi olmak üzere, işletmeler 2 boyutlu teknik resimler hazırlamadan, tolerans ve ek açıklamaların 3 boyutlu geometri üzerine ekleyerek çalışabiliyorlar. Teknik resmi hazırlama süresinin 3 boyutlu geometriyi tasarlamaya nazaran çok daha uzun sürdüğü düşünülürse bu çalışma modeli çok verimli sonuçlar doğuruyor.
En değerli sürecimizi emanet ettiğimiz, bizim daha verimli çalışmamızı sağlayan CAD/CAM yazılımlarını seçerken neye dikkat etmeliyiz. Bu konuda bir yazılım önerisinden çok bir şablon sunmak en doğrusu olacaktır. Her ne kadar CAD ve CAM yazılımları farklı uzmanlık alanları olsa da, aşağıdaki şekilde genellenebilir.
CAD/CAM yazılımlarını yaptığınız işte size sunduğu özel kabiliyetleri değerlendirebilirsiniz. Tasarım ve imalat esnasında size sunulan fonksiyonlar ya da mevcut yapınızda en çok problem yaşadığınız noktaları inceleyebilirsiniz. Yazılım firmalarından alacağınız demolar ve referanslar ile görüşerek kullanım kolaylığı ve yazılımın size sunduğu esneklikleri öğrenmeye çalışabilirsiniz. Gerekirse tezgâhınızda bir parçanın kesilmesini ya da zorlandığınız bir parçanın modellenmesini talep edebilirsiniz. Bu tip çalışmalar CAD/CAM yazılımları hakkında duyduklarınız ya da hissettiklerinizden öte daha gerçekçi sonuçları görmenizi sağlayacaktır.
Bir yazılımın ayakta durmasını sağlayan şey teknik destektir. Eğer problem yaşadığınızda bunu çözebilecek bir muhattap bulamıyorsanız hangi yazılım ile çalıştığınızın bir önemi olmayacaktır. Konusunda yetkin, iş süreçlerinizi genel olarak bilen ve size sağlayacağı en önemli katma değerin teknik destek olduğunu anlatmaya çalışan firmalar ile daha uzun ömürlü bir iş ilişkisi kurabilirsiniz. Bir yazılımın işletmede efektif olarak kullanılması ya da kullanılamamasının arkasında verilen destek vardır.
Toplam satın alma maliyeti birçok kalemden oluşur.
Yazılımın ilk edinim maliyeti
Yazılımın 5 yıllık bakım maliyeti (Süre olarak yazılım ömrüne paralel bir süre tercih edebilirsiniz.)
Eğitim, teknik destek maliyetleri (problem çözme, post processor...)
Verimlilik
Eğer bir CAM programı tercihi yapacaksanız;
CAM metodolojileri ile tezgâhınızı çalıştırma verimi
CAM yazılımından kaynaklanabilecek olası çalışma hataları
incelenmelidir. Bazen tezgâhınızda olan bir kazanın maliyeti CAM yazılımı maliyetinin çok üzerinde olabilir. Bu nedenle yanlış bir CAD/CAM yazılımı kullanma maliyeti, satın alma maliyetinin çok üzerindedir.
Eğer bir CAD programı tercihi yapacaksanız, tasarım esnasında size sağladığı fonksiyonlar incelenmelidir. Kati-yüzey entegrasyonu, tasarım hızı, veri okuma-yazma kabiliyetleri vb. kriterler değerlendirilebilir.
Günümüzde çoğu kez farklı CAD/CAM sistemleri arası veri transferi yapmak durumunda kalmışızdır. Bu nedenle CAD sisteminin kendi data formatından iges, step, parasolid gibi genel formatlarda veri yazma başarısı da çok önemlidir.
Müşterilerinizin sistemleri ve sizin onlarla olan iş ilişkiniz de yazılım tercihinizi etkileyecektir. Eğer co-designer olarak çalışacaksanız yani müşterinizin tasarım işini de üstlenmişseniz ya da CAM'i yapılmış dataları alıp işleyecekseniz, belli müşterilerle çalışma hedefiniz var ise onların sistemlerini dikkate almanız gerekiyor. Aksi halde bir projeyi alabilmek, hedeflediğiniz endüstride yer almak ya da bir müşteri ile çalışabilme yeterliliğini elde edebilmek için ek bir yazılım daha almak durumunda kalabilirsiniz. Bu durumda eski yatırımınız atıl olacaktır.
CAD/CAM yazılımı seçimi yaparken hem bugünkü ihtiyaçlarınızı hem de gelecekteki ihtiyaçlarınızı değerlendirmelisiniz. Örneğin bugün 5 eksen çalışmıyorken, bir kaç yıl sonra buna ihtiyaç duyduğunuzda mevcut yazılımınızın size çözüm sunmasını bekleyeceksiniz. Bugün CAD/CAM datalarınızı yönetmiyorken, 5 yıl sonra bunu yönetmeden çalışamaz duruma gelebilirsiniz, diğer sistemler ile CAD/CAM sisteminizi entegre etmek durumunda kalabilirsiniz. CAD sisteminizi kullanarak maliyet hesaplama, teklif verme, online çalışabilme fonksiyonlarına ihtiyaç duyabilirsiniz.
Özetle, yukarıda sayılan ve size özel birçok kıstas ile yazılım değerlendirmesi yapabilirsiniz. Ancak CAD/CAM sistemleri hemen hemen paket yazılımlardır, işletmenize sağlayacağı fayda bu yazılımları başarıyla kullanacak kişilerin performansı ile doğru orantılıdır. Bu nedenle CAD/CAM personelinin seçimi ve kabiliyetleri işletmenizin başarısını doğrudan etkileyecektir.
Size seçim surecinizde başarılar dilerim.
A.Ş. - Satış ve Pazarlama Yöneticisi